We zijn als mensen afhankelijk geworden van het internet. Je hebt het echte leven, en het lijkt wel of de online wereld een verlengstuk is geworden van onszelf en ons leven. Het is altijd aanwezig, altijd bereikbaar en niet meer weg te denken in onze wereld. Voor sommige mensen is hun online activiteit een onderdeel van hun identiteit. Ik ben altijd in een tweestrijd: ik vind de mogelijkheden van het internet fantastisch, maar merk dat ik er vaker dan nodig beroep op doe. Ik speel al jaren met ideeën in mijn hoofd hoe we als mensen wat minder online, en wat minder afhankelijk van technologie kunnen leven. Er is zoveel moois in de wereld. Ik wil meer genieten van wat er om me heen gebeurt, in dit moment, in het écht, en minder in dat online oneindige netwerk van connecties en informatie.
Aan het begin van de zomer heb ik besloten om al mijn meldingen van WhatsApp uit te zetten. De enige manier waarop ik kon zien of ik nieuwe berichten had (en hoeveel), was om de app openen. Ik kreeg controle over de berichten, de berichten hadden zo geen controle meer over mij. Dat voelde echt zo, en dat voelt nog steeds zo. Het is een bevrijdend gevoel.
Het is zo normaal geworden om op elk moment van de dag, bergen aan informatie op je af te laten komen. Het houd je constant bezig en leid je af op momenten dat je alle aandacht voor iets anders nodig hebt. Je telefoon ergens wegleggen kan, maar mij leek het fijner om de meldingen uit te zetten, zodat ik niet gelijk alle berichten zie wanneer ik wil checken hoe laat het is (een nieuwe batterij in mijn horloge en een klok in mijn huis ophangen kan daarmee ook helpen). Mijn idee was dan ook om drie keer per dag mijn WhatsApp te openen: ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds.
- ‘S ochtends voordat ik naar mijn werk zou gaan, maar niet direct na het wakker worden. Ik las ergens dat je het mail checken en berichtjes lezen in de ochtend het beste zo lang als mogelijk kan uitstellen (hier een mooi artikel daarover). In de ochtend heb je nog een frisse blik, en is er nog weinig wat er in je gedachten rond dwaalt. Zodra je jouw agenda, planning, berichten en mails erbij pakt, word je geconfronteerd met alles wat je nog moet doen of waar je over na moet denken. Beter is om even te schrijven, lezen, of bijvoorbeeld te mediteren, yoga-en, sporten, ontbijten, thee drinken of niks doen, wat dan ook.
- ‘S middags tijdens mijn pauze op werk. Tijdens studie pauzes raden experts het af om op je telefoon te kijken, omdat je dan je hoofd geen pauze geeft. Mijn werk nu is veel minder mentaal uitputtend dan studeren, dus dat leek me prima. Ik houd mijn pauze ook alleen, en ben constant in gesprek met collega’s gedurende de dag, dus ik vind dat een mooi moment. Als je in een kantine zit met andere collega’s, dan zou ik zeggen: leg allemaal lekker je telefoon weg en ga met elkaar praten.
- Ergens in de avond. Niet direct als ik thuis zou komen van werk. Meestal ben ik dan moe en snel overprikkeld, dus die twintig minuten à half uurtje om thuis te ‘landen’ heb ik dan nodig (even landen, dat klinkt heel suf en dom, ik weet het, maar het werkt wel). Ergens tussen zeven uur en tien uur ‘s avonds zou ik dan nog een keer kijken, en dan ruim voordat ik zou gaan slapen zou ik mijn telefoon wegleggen.
Het lukte me een paar dagen best aardig, maar al snel merkte ik dat het erbij in sloop. Ik pakte steeds vaker mijn telefoon tussendoor om mijn WhatsApp te bekijken en te checken of ik berichten had, of om zelf iets te sturen. Je moet jezelf dus strak aan het lijntje houden als je zoiets doet, maar ik kan je één ding zeggen: het heeft mijn hoofd in de afgelopen weken al heel wat rust gegeven, puur door het niet constant binnen zien komen van berichten.
Ik was getriggerd: op welke manier kan ik nog meer de controle terugkrijgen? Vorige maand heb ik daarom een weekend iets nieuws geprobeerd. Het probleem ligt namelijk niet alleen bij WhatsApp, het ligt bij online zijn in het algemeen. De toestroom van informatie gaat ook via Facebook, Instagram, Youtube en nieuwswebsites. Netflix hoort daar ook bij. Het is een ontspannende activiteit, maar je kijkt wel de hele tijd naar je scherm.
Schermtijd verminderen, online zijn verminderen. Een weekend niet online, dat zou me heel veel tijd opleveren. Dat heb ik gemerkt. Mijn uitzondering was dat ik wel op mijn online cloud mocht om te schrijven (en niet meer dan dat). Het feit dat ik de ochtenden niet begon op WhatsApp en Instagram heeft me veel (mentale) energie en tijd opgeleverd. Geen afleiding, dat is zo heerlijk rustig. Mezelf volledig afsluiten deed ik niet. Ik zette mijn mobiele data en WiFi uit, maar mensen konden me wel bellen of een sms’je sturen (ja, ja, old skool I know).
Hiermee wil ik ook gelijk iets introduceren waar ik al jaren mee in mijn hoofd zit: The Analog Challenge. In je persoonlijke leven digitale voorwerpen hier en daar proberen te vervangen voor een analoge variant. Ik hoop in de toekomst misschien iets van een ‘challenge’ te kunnen maken waarin mensen dit proberen. Een andere inspirerende challenge is de @48hourchallenge. Zij ‘challengen’ je om 48 uur lang je telefoon uit te zetten. Dit lijkt dus een beetje op wat ik heb gedaan, maar is nét weer anders. Ik richtte me meer op niet online zijn (dus ook niet op je computer), zij meer op de gehele afleiding van een telefoon.
Ik kan over dit onderwerp blijven schrijven, maar moet er wel een eind aan maken. Het is beter om de berichten wat korter te houden, want anders haken mensen op de helft af. Ook een interessant probleem van deze snelle online tijden.
Een paar laatste gedachtenspinsels over het hele weekend offline zijn:
- Zou het ook gezonder zijn? Hoe zit het met de stralingen van je telefoon en het internet? Zijn die schadelijk? Geef ik mijn hoofd hierdoor iets minder stralingen? Of is dit een achterhaald idee? Ik zet ‘s nachts nog steeds mijn telefoon op vliegtuigstand met dat idee.
- Is minder schermtijd beter voor je ogen? Ik had ooit gelezen dat veel lichtstraling op de lange termijn voor oog problemen kan zorgen. Ook kan het blauwe licht volgens mij een negatieve invloed hebben op je slaap.
- Meer privacy? Omdat je wifi en je data roaming uit staat, word je misschien ook minder ‘gevolgd’? Jezelf even disconnecten van het internet geeft apps misschien minder een kijkje in je leven (het is dan wel maar voor een weekendje, maar toch).
- Minder stroomverbruik? Mobiele data aan hebben staan kan veel batterij zuigen. Daarbij maak je veel minder gebruik van je telefoon. De batterij gaat minder snel leeg en je laadt hem hierdoor ook minder vaak op. Wat nou als een heel land dit eens zou doen, of een heel werelddeel, hoeveel stroom zou je dan besparen en verzamelen?